Częstochowa nie posiada typowej dla siebie gwary. Niemniej przy uważniejszej obserwacji można usłyszeć pewne odrębności.
    Pragniemy przedstawić w niniejszym słowniku zebrane wyrazy i zwroty funkcjonujące w Szkole Podstawowej nr 10 w Częstochowie.
     Niektóre z nich świadczą o dużym poczuciu humoru uczniów naszej szkoły. Dlatego traktujmy je z lekkim przymrużeniem oka.

Autorzy

Wyrazy i zwroty zebrali:
Olga Tulejko kl.VI
Dominik Karbicki kl. VI
Magdalena Nabiałkowska kl. VI
Sandra Drabowicz kl. VI
Roksana Kasperek kl. V
Monika Gadnicka kl.V
Nauczyciele konsultujący:
Beata Bzdon
Janina Maślanka
Iwona Całus
SZKOŁA
„Moja buda – gwarowy rap”

W mojej budzie całkiem spoko
Choć są także duperele
Ale drodzy przyjaciele
Patrząc teraz, tak na oko,
Moja buda całkiem spoko!

Hejoo, szufla, lufa, noga,
Używamy tych wyrazów
I po takich głupich tekstach
Nikt nie żywi doń urazów.

Pruj się trupie, odejdź siora,
Takie teksty też słyszymy.
Kto tak mówi ? Co za zmora?
Zaraz wszystko wyjaśnimy.

Bo to wszystko to rap szkolny
I połowa jest na oko.
Ale serio, moja buda
Jest naprawdę całkiem spoko!


Olga Tulejko kl. VI

anglik – język angielski
archiwum X – pokój nauczycielski
bakteriofakt – nauczyciel biologii
bania – ocena niedostateczna
biola – biologia
buda – szkoła
dać plombę – uderzyć
dać przedstawienie – odpowiadać przy tablicy
dyr. – dyrektor
fiza – fizyka
gecia – geografia
gegra – geografia
globus – nauczyciel geografii
gol – ocena niedostateczna
graba – cześć
hejoo - cześć
hista – historia
histeryk – nauczyciel historii
info – informatyka
kablować – donosić o czymś lub o kimś
kopnij się – idź po coś
księga egzekucyjna – dziennik
która na osi – która godzina
kujon – dobry uczeń
kumać - rozumieć
lejby – lekcje
liczydło – nauczyciel matematyki
lufa - ocena niedostateczna
mandat - uwaga
mata – matematyka
muza – muzyka
niezłe wdziano – ładne ubranie
nobel – ocena celująca
noga – piłka
okienko – wolna lekcja
pała – ocena niedostateczna
plasta – plastyka
plastuś – nauczyciel plastyki
polak – język polski
pranie mózgu - klasówka
pruj się – odczep się
rela – religia
replay – powtórzenie materiału
rzucić się – podać coś
siemanko – cześć
spływać - odejść
szócha – ocena celująca
szufla - cześć
śmaja - nieudacznik
śpiewak – nauczyciel muzyki
truć – mówić od rzeczy
twix – ocena dopuszczająca
wenflon – gabinet lekarski
więzienie – szkoła
wierszokleta – polonista

wsypać – wygadać czyjąś tajemnicę
wyluzować się – uspokoić się, odpocząć

wypad stąd – odejdź stąd, uciekaj
wypchaj się – daj mi spokój
zaiwaniać – uciekać
zajarzyć - zrozumieć
zapuścić żurawia - ściągać
zatkać się - uspokoić się
zgapiać - ściągać
złamać pióro – zaliczyć
zrobić z siebie głupa – ośmieszyć się
zzz – zakuć, zdać, zapomnieć
wyrąbać się - upaść

RODZINA
Bajtel - dziecko
Brahol– brat
Burak – brat
Chajza - dom
Chapcie – pantofle domowe
Chata – dom
Chodzić po chałupkach na pierdoły – iść do kogoś , poplotkować
Dać szlaban – zabronić czegoś
Oglądać telewizor – oglądać telewizję
Palnąć kazanie – pouczyć o czymś
Papiszon – tata
Pichcić - gotować
Pryszczol – brat
Mamiszon – mama
Siora – siostra
Stara – mama
Stary – tata
Wapniaki – rodzice
Wrąbać obiad – zjeść obiad
Wyro – łóżko
Załatwić odmownie – nie pozwolić na coś
PRZYJAŹŃ I MIŁOŚĆ
Daj grabę – przywitaj się
Dżaga – zgrabna dziewczyna
Frendsować się – kolegować się, przyjaźnić
Kumplować się – kolegować się, przyjaźnić
Laska – dziewczyna
Nawinąć sobie laskę – poznać dziewczynę
Trzymać sztamę – kolegować się
Zabujać się – zakochać się
Zamazać się – zakochać się