Kryzysy emocjonalne
Kryzysy emocjonalne są zjawiskiem powszechnym. Są reakcją zdrowego człowieka na trudną
sytuację, z którą nie potrafi się uporać, gdyż posiadane umiejętności okazują się niewystarczające.
Sytuacja kryzysowa wywołuje odczucie trudności nie do zniesienia – wyczerpuje zasoby wytrzymałości i
narusza mechanizmy radzenia sobie, zaburza równowagę emocjonalną oraz codzienne
funkcjonowanie ( wg James, Gillald, 2008)
Kryzys emocjonalny ma:
• konkretną przyczynę ( zdarzenie),
• trwa maksymalnie dwa lata,
• problemy zdrowotne z nim związane to dolegliwości bólowe, kołatanie serca, zaburzenia snu,
• cechują go huśtawki emocjonalne, dominuje złość, smutek, płaczliwość, poczucie bezsilności i
bezsensowności,
• następuje zaniedbanie codziennych czynności i brak chęci na spotkania towarzyskie,
• towarzyszą mu problemy z koncentracją, rozkojarzenie, ciągłe myślenie o zdarzeniu, trudności w
krytycznej ocenie sytuacji.
Kryzysy mogą być:
• nagłe sytuacyjne – wywołane nagłymi wydarzeniami dotyczącymi konkretnej osoby,
• środowiskowe – wywołane nagłymi wydarzeniami dotyczącymi grupy ludzi – kataklizmy,
powodzie, huragany, epidemie,
• rozwojowe – wynikające z naturalnego toku życia, np. proces dojrzewania.
Kryzys ma swój charakterystyczny przebieg, dynamikę rozwojową:
• na skutek zdarzenia następuje wzrost napięcia emocjonalnego, połączony ze zdziwieniem
– czasem szokiem – i stanem bezradności,
• stan napięcia pogłębia się, następuje huśtawka nastrojów z przewagą emocji negatywnych,
• długotrwałe emocje o dużej dynamice wywołują w pewnym momencie stan wyczerpania.
Zmęczenie zmusza nas do podjęcia jakiś konkretnych działań,
• działania, jakie zdecydowaliśmy się podjąć mogą być dwojakiego rodzaju: mogą mieć charakter
destruktywny, przynosząc szybką i chwilową ulgę, np. zachowania agresywne, lub charakter
konstruktywny – poszukiwanie skutecznych rozwiązań, które pozwolą na redukcję napięcia i
wyjście z kryzysu zdrowym i wzmocnionym..
W sytuacjach kryzysowych ludzie stosują mniej lub bardziej nieświadomie różne style radzenia sobie
z trudną sytuacją. Stanowią one dla każdego mechanizm obronny dający chwilę wytchnienia, ale
niepozwalający w pełni przepracować zaistniały kryzys:
• styl skoncentrowany na zadaniu – nastawienie na szybkie działanie,chęć ucieczki w
szybkie działania, szukanie planu i konkretnych poczynań w celu rozwiązania problemu. Wielu
ludzi chce się czymś zająć, by nie myśleć o swojej sytuacji. Metoda ta nie daje jednak możliwości
zdrowego wyjścia z impasu. Jeżeli ktoś preferuje ten styl radzenia sobie z
kryzysem, to trzeba wiedzieć, że najlepiej zwolnić w działaniach i skupić się w
szerokim zakresie na stabilizacji stanu emocjonalnego, zanim przyjdzie czas na poczynania
konstruktywne, oparte na celach i planach wymagających aktywności fizycznej i psychicznej.
• styl skoncentrowany na emocjach – mocne przeżywanie zdarzenia i jego konsekwencji. Osoby
takie opanowują negatywne myśli, wyobrażenia o złej przyszłości, częste rozważania – co
będzie?, co by było, gdyby?, itd., reagują emocjonalnie, szukają sposobów wyładowania emocji –
często na innych – i nie są skłonni do podejmowania jakichkolwiek działań. W tym przypadku
niezbędne jest ograniczenie negatywnych myśli i wyobrażeń, stopniowe zwiększanie
pozytywnych odczuć, następnie motywowanie do jakichkolwiek form ruchu mających na celu
rozpraszanie myśli, a potem tworzenie planu działań.
• Styl skoncentrowany na unikaniu – udawanie, że nic się nie stało ( zamiatanie problemu
pod dywan). Osoba odsuwa od siebie fakt, że z problemem trzeba się zmierzyć, ignoruje zaistniałą
sytuację. Unika myślenia o możliwych konsekwencjach takiego postępowania. Wynajduje
wszelkie możliwe czynności, które dają jej chwilę zapomnienia, podświadomie stara się oderwać
od rzeczywistości. Unikanie daje chwilową ulgę, nie pomaga jednak w
przezwyciężaniu problemu. Cierpi na tym również nasze zdrowie.
• styl skoncentrowany na duchowości – szukanie ulgi i pomocy w „ sile wyższej”. Osoba taka
zamyka się w swoich refleksjach wokół religii, filozofii, rozmyśla na temat wartości, sensu tego,
co się wydarzyło – jest to źródłem wsparcia emocjonalnego i jeżeli następstwem takiej postawy
jest przejście do działania, styl przynosi pożądane efekty. Nie stanie się tak, jeśli osoba całkowicie
zamknie się w świecie duchowych przeżyć i nie podejmie działań zmierzających do pokonania
kryzysu.
• styl skoncentrowany na wyśmiewaniu – potratowaniu problemu humorystycznie. Osoby takie
łagodzą w ten sposób przykre emocje. Jeśli robi się to z umiarem, zachowując obiektywną ocenę
sytuacji i racjonalny optymizm, a za tym idą plany związane z rozwiązaniem
problemu, może z powodzeniem wyjść z kryzysu.
Na to, czy i w jakim stopniu dotyka kogoś kryzys emocjonalny, jaki jest jego przebieg, i jak
szybko można sobie z nim poradzić, duży wpływ ma typ temperamentu, jaki posiada dana osoba:
• choleryk – osoby takie cechuje niska wytrzymałość, wysoka aktywność i wysoka reaktywność
emocjonalna( tendencja do intensywnego reagowania na bodźce wywołujące emocje, wyrażająca
się w dużej wrażliwości i niskiej odporności emocjonalnej ). Są najczęściej mało
odporne na negatywne wydarzenia, nawet przy sprawach błahych reagują gwałtownie,
ekspresyjnie, nieadekwatnie do potencjalnego zagrożenia. W czasie samego kryzysu trudno im
skupić się na przepracowaniu emocji, szukają wszelkich form aktywności, zarówno w drodze
poszukiwania ulgi, jak i mechanizmów pozwalających pokonać problem. Osoby te są
niecierpliwe, domagają się szybkich, konkretnych działań, funkcjonując ciągle na wysokim
poziomie emocji negatywnych,
• melancholik – charakteryzuje go niska wytrzymałość, niska aktywność oraz wysoka
reaktywność emocjonalna. Tak jak choleryk jest podatny na sytuacje stresogenne i bodźce
wywołujące problemy emocjonalne. Zazwyczaj przeżywa je w sobie, jest na nich skoncentrowany
przez większość czasu, i zwykle są to emocje bardzo mocne. Niechętnie podejmuje jakiekolwiek
działania.,
• sangwinik – cechuje go wysoka siła pobudzenia, jednak jednocześnie jest osobą o wysokiej
wytrzymałości, wysokiej aktywności i niskiej reaktywności emocjonalnej. W większości
przypadków radzi sobie z problemami emocjonalnymi, jest odporny na stresory o niskiej
i średniej sile oddziaływania, trudno go wyprowadzić z równowagi emocjonalnej.
W sytuacjach dramatycznych podejmuje zwykle walkę, a ponieważ posiada wysoką wytrzymałość
i aktywność, potrafi odpowiednio przepracować każdy kryzys.
• flegmatyk – typ człowieka raczej odpornego na sytuacje kryzysowe. Podobnie,jak sangwinika
cechuje go wysoka wytrzymałość, a przy niskiej reaktywności emocjonalnej i ogólnie
niskiej sile pobudzenia maleją szanse na poważniejsze przeżywanie zarówno złych, jak i dobrych
emocji.
Przygotowała
Beata Ostaszewska
na podstawie:
Andrzej Bubrowiecki
„Jak wyjść z dołka emocjonalnego” - fragmenty pozycji.
Poprawiony (sobota, 25 kwietnia 2020 09:14)
Zespół Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych służy pomocą
młodzieży i osobom dorosłym poprzez bezpłatne wsparcie telefoniczne dla
osób, które są w kryzysie psychicznym w związku z obecną sytuacją –
stanem pandemii.
Po poradę mogą zgłosić się osoby:
• przeżywające stany lękowe związane z utratą pracy, obawą o zdrowie
swoje i swoich bliskich,
• osoby objęte kwarantanną,
• personel medyczny.
Na stronie internetowej poradni psychologiczno – pedagogicznej znajdują się informacje:
• jak rozmawiać z dzieckiem o koronawirusie,
• co robić z dzieckiem w domu – 100 pomysłów na zabawę,
• aktualne informacje na temat koronawirusa,
• dodatkowe materiały dla ósmoklasistów.
Udzielane są konsultacje telefoniczne i mailowe
• Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna nr 1 - 533 300 966
Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
• Centrum Informacji Zawodowej 533 377 180
Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
Poprawiony (wtorek, 21 kwietnia 2020 17:00)
|
W trakcie epidemii koronawirusa mamy do czynienia z nasilającą się falą przemocy domowej. Mimo
zagrożenia epidemicznego musimy pozostawać wrażliwi na krzywdę innych. Jeśli Twój dom nie jest
bezpieczny i obawiasz się, że ktoś może zrobić Ci krzywdę – zwróć się o pomoc. Przemoc jest
przestępstwem. Nikt nie ma prawa bić, grozić, upokarzać ani w żaden inny sposób naruszać praw
drugiego człowieka.
Rzecznik Praw Obywatelskich mówi, że stan epidemii i jego konsekwencje dla naszej wolności osobistej,
nie mogą powodować, że osoby zagrożone przemocą domową zostaną pozostawione bez niezbędnego
wsparcia.
Przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich i ekspertów, między innymi z Centrum Praw Kobiet i
Niebieskiej Linii został opracowany „ plan awaryjny”. Zawiera on informacje o możliwościach uzyskania
pomocy w czasie pandemii dla wszystkich, którzy doświadczają przemocy domowej.
OSOBISTY PLAN AWARYJNY
Jeśli zdarzy się coś złego, będziesz od razu wiedzieć jak zareagować i gdzie pójść.
Twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze.
Nie jesteś winna/y przemocy i są ludzie, którzy chcą Ci pomóc.
Obserwuj zachowania osoby agresywnej
To ważne, żeby wiedzieć, jakie zachowania zapowiadają najgorsze i kiedy sytuacja staje się
niebezpieczna dla Ciebie, Twoich najbliższych, dzieci.
Jeśli awantury, krzyki nasilają się, jeśli coraz częściej słyszysz groźby pod swoim adresem, jeśli
doświadczasz przemocy fizycznej, np. szarpania, popychania, bicia – są to sygnały, że przemoc się nasila
i narasta.
Naucz dzieci dbać o bezpieczeństwo
Powiedz dzieciom, gdzie mają szukać pomocy, np. że mogą pukać do zaprzyjaźnionej sąsiadki/da, naucz
je numeru alarmowego, porozmawiaj z nimi, że nie są one winne przemocy i kłótni, wspólnie ustalcie,
gdzie znajduje się klucz do domu, jak otworzyć drzwi wejściowe, gdyby coś się stało, upewnij się, że
znają adres zamieszkania, gdyby musiały wzywać służby.
Bezpieczne miejsce
Zastanów się, gdzie w Twoim domu możesz znaleźć bezpieczne schronienie. Ważne, by nie znajdowały
się tam żadne niebezpieczne narzędzia. Unikaj kuchni, garażu, łazienki i innych miejsc, gdzie może być
twarda posadzka albo niebezpieczne przedmioty. Skontaktuj się z Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej i
zapytaj, jak mogą Ci pomóc.
Bądź przygotowana/y do ucieczki
Spakuj wszystko do podręcznej torby, trzymaj ją pod ręką, tak, żeby w każdej chwili móc ją zabrać.
Lista rzeczy, o których trzeba pamiętać:
• ważne dokumenty, np. paszport, dowód osobisty, prawo jazdy,
• leki,
• telefon,
• pieniądze/karta płatnicza,
• ładowarka,
• numery ważnych telefonów,
• klucze do domu,
• obdukcje lekarskie ( jeśli masz)
• numery kont bankowych,
• bielizna na zmianę,
• szczoteczka do zębów,
• środki ochronne potrzebne w czasie pandemii – maseczki ochronne, rękawiczki, opakowanie
płynu do dezynfekcji ( jeśli posiadasz)
W sytuacji zagrożenia
Nie uciekaj od dzieci! One także są zagrożone. Jeśli nie masz możliwości ucieczki, schowaj się w rogu
pokoju. Skul się, osłaniając rękoma twarz i głowę. Postaraj się zawsze mieć przy sobie telefon z
naładowaną baterią. Wzywaj pomocy: 997 lub 112. w telefonie komórkowym numer alarmowy
zaprogramuj tak, żebyś mogła/mógł wybrać go jednym klawiszem. Poza telefonem policji warto mieć
także pod ręką numery pogotowia ratunkowego, bliskiej Ci osoby oraz nr telefonu do schroniska, gdzie
możesz uzyskać pomoc i wsparcie.
Jeśli wzywasz pomocy w miejscu publicznym, np. na klatce schodowej, zastanów się, czy zamiast
wołania o pomoc nie krzyczeć - PALI SIĘ ! – co może okazać się skuteczniejsze.
Jeśli z interwencją przyjedzie policja, a boisz się o swoje życie i zdrowie, domagaj się, aby sprawca
przemocy został zatrzymany na 48 godzin. Zyskasz w ten sposób czas, żeby znaleźć schronienie, uzyskać
pomoc. Pamiętaj, że mimo stanu epidemii służby mają obowiązek niezwłocznie reagować na przypadki
przemocy domowej.
Poznaj swoich sojuszników
Rozmawiaj z rodziną, sąsiadami i znajomymi o sytuacji w Twoim domu. Opracuj wspólnie z nimi
strategię postępowania na wypadek potrzebował/a pomocy. Pomocne może okazać się ustalenie słowa
awaryjnego – jeśli go użyjesz, będą wiedzieli, że pilnie potrzebujesz pomocy.
Spróbuj wypełnić poniższą listę osób, do których możesz zadzwonić po wsparcie:
• przyjaciel/przyjaciółka,
• osoba z rodziny,
• dzielnicowa/y,
• zaufany nauczyciel/ka ze szkoły dziecka,
• zaprzyjaźniony sąsiad/ka,
• kolega/koleżanka z pracy,
• lekarz/lekarka,
• prawnik/prawniczka
Jeżeli widzisz niepokojące krzyki lub płacz dziecka.
Jeżeli widzisz rodzica pod wpływem alkoholu.
NIE CZEKAJ! REAGUJ!
Przemoc dotyczy wielu osób i ma różne oblicza. Jeśli ktoś bliski:
• popycha cię,
• zabiera pieniądze,
• wyśmiewa,
• obrzuca obelgami,
• niszczy twoje rzeczy,
• grozi, że cię zabije,
• bije,
• szarpie,
• obwinia ciebie za swoje przemocowe zachowania,
• zmusza cię do robienia rzeczy, które są poniżające i nieprzyjemne
PRAWDOPODOBNIE DOZNAJESZ PRZEMOCY
Gdzie w Częstochowie szukać pomocy?
1. Sekcja Pomocy Specjalistycznej dla Rodzin Zagrożonych przemocą w Miejskim Ośrodku Pomocy
Społecznej – ul. POW 2 pokój nr 2 ( parter) po wcześniejszym kontakcie telefonicznym. Telefony
alarmowe : 695 025 068; 502 985 101; 502 699 730.
2. Częstochowskie Centrum Interwencji Kryzysowej – ul. Rejtana 7 B, tel. 34 366 31 21; specjaliści
do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie – 34 372 42 02; pracownicy socjalni
pracujący z osobami doświadczającymi przemocy - 34 372 42 49; Zespół
Interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie – 34 372 42 10.
3. Policja – 997, 112.
4. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – ul. Nowowiejskiego 24
34 324 34 43.
5. Ośrodek Pomocy Osobom z Problemem Alkoholowym – ul. Sikorskiego 78/80
34 361 38 82.
6. Ośrodek Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem ETOH – Aleja Pokoju 12
730 87 66 00.
7. Niebieska Linia – 22 668 70 00; Częstochowski Telefon Niebieskiej Linii – 800 163 102.
8. bezpłatny Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111.
9. pomoc Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12
Wspierajmy się w tych trudnych dla wszystkich czasach i nie bądźmy obojętni na to, co dzieje się
wokół nas.
10.
Beata Ostaszewska – pedagog szkolny
Ewentualne pytania proszę kierować na adres mailowy
Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
Poprawiony (wtorek, 21 kwietnia 2020 17:01)
Normy i zasady współżycia codziennego
Każdy człowiek funkcjonuje w określonej społeczności i wchodząc w interakcje z innymi ludźmi
powinien pamiętać, że współżycie w grupie wymaga od niego przyjęcia pewnych wzorów zachowań i
postaw. Musi więc respektować panujące w grupie zasady współżycia społecznego. Przestrzeganie norm
i zasad sprawia, że kontakt międzyludzki w danej społeczności ma charakter poprawny i niekonfliktowy.
Zasady życia społecznego wyznaczają pewien ład społeczny, dzięki ich przestrzeganiu nie dochodzi do
sprzeczności interesów członków grupy, co z kolei pozwala ustrzec się przed nadmiernymi konfliktami.
Normy życia społecznego regulują stosunki wewnętrzne, spajają grupę, utrzymują odpowiedni porządek,
a także wyznaczają pozycję jednostki w grupie.
Nieprzestrzeganie zasad współżycia społecznego może doprowadzić do napięć, otwartych konfliktów, a
czasem może stać się przyczyną rozpadu grupy. Tym samym bez reguł współżycia nie byłoby możliwe
sprawne funkcjonowanie grupy. Konsekwencją naruszenia zasad współżycia społecznego może być
również wykluczenie społeczne bądź inne sankcje ze strony pozostałych członków grupy.
Norma społeczna – w znaczeniu potocznym to obowiązujący, właściwy sposób
zachowania i postępowania jednostki w grupie; wskazówka właściwego zachowania w
danej sytuacji; wzorzec cech danego zjawiska czy przedmiotu. Normy społeczne to również nakazy i
zakazy stosujące się do zachowania w konkretnej społeczności.
Normy możemy podzielić na :
• normy formalne – zasady sformułowane w postaci pisanych regulaminów lub przepisów,
• normy nieformalne – niepisane normy, obowiązujące w ramach danej grupy
lub społeczności,
• normy prawne – zasady zachowania się oparte na przepisach inaczej reguła postępowania
wynikająca z przepisów prawnych, np. prawa i obowiązki ucznia.
• normy obyczajowe – zbiór zasad, reguł postępowania, które obowiązują w danym środowisku.
Obyczaj jest mocno związany z systemem wartości uznawanym przez daną zbiorowość. Normy te
dotyczą każdej sfery funkcjonowania człowieka, poczynając od stroju, poprzez
zachowanie się przy stole czy w towarzystwie, sposobów witania się - dzień dobry, do widzenia,
cześć, - kończąc na obchodzeniu wybranego święta. Normy obyczajowe, to podstawy zasad
kulturalnego zachowania się – używanie słów: przepraszam, dziękuję, proszę.
• normy moralne ( etyczne) – zasady postępowania człowieka o charakterze absolutnym, co
oznacza, że w ich przypadku mówimy o bezwzględnym nakazie bądź zakazie. Opierają się na
różnicowaniu tego, co dobre i złe. Normy moralne odnoszą się do godności człowieka,
sprawiedliwości, zaufania, prywatności, regulują i łagodzą konflikty społeczne. Normy moralne to
prawdomówność, szacunek dla innych ludzi, odpowiednie zachowanie w szkole, na ulicy, w
miejscach publicznych..
• normy zwyczajowe – biorą swą podstawę z pewnego rodzaju nawyków
występujących w społeczeństwach lub grupach społecznych.
• normy religijne – regulują życie danej wspólnoty religijnej, nie muszą pokrywać się z innymi
normami. Każdy człowiek przystępując do określonej wspólnoty dobrowolnie zobowiązuje się do
przestrzegania tych zasad, nie są one narzucane osobom z zewnątrz.
Poprawiony (środa, 15 kwietnia 2020 13:45)
|
