Motywacja jest mocno związana z obszarem zmian w naszym życiu, a zmiany są warunkiem lepszego funkcjonowania w środowisku. Brak motywacji do działania i brak wiedzy, jak ona działa, w jakich formach występuje i jak ją wzmacniać może być częstym powodem stresu i utraty wiary we własne możliwości. Gwałtowny spadek motywacji może doprowadzić do lenistwa, a po czasie każda rzecz robi się niezwykle trudna. Zaczyna nam brakować wigoru. Energii i woli aktywnego życia.
Wyróżniamy trzy rodzaje motywacji:
Motywacja startowa – jeżeli mamy dobrze określony cel, oparty na prawdziwych wartościach, mocną świadomość korzyści związanych z osiągnięciem celu, plan obejmujący pierwszy krok, uruchamia się właśnie motywacja startowa – mocne, wewnętrzne odczucie, że chcemy się koniecznie za to zabrać. Ruszamy do boju i przez jakiś czas systematycznie realizujemy nasze zamierzenia. Czujemy wtedy motywację do działania. Kiedy pojawia się jakaś przeszkoda, towarzyszy jej wysoki poziom stresu negatywnego i w efekcie albo odpuszczamy na jakiś czas to, co robimy, albo częściej rezygnujemy z dalszych działań – jest to motywacja STOP. Prawdą jest, że motywacja towarzyszy nam stale, ale z zastrzeżeniem, że ma ona różny kierunek i natężenie. Zbyt wysoki poziom motywacji, przekraczający nasze możliwości działania, mocno nas ogranicza a niekiedy uniemożliwia wykonanie zadań i realizację celów.
Motywacja do działania – o ile stosunkowo łatwo wywołać motywację startową, i to udaje się bardzo wielu z nas, o tyle największym i najtrudniejszym wyzwaniem jest utrzymanie wysokiego poziomu motywacji do działania. Ten typ motywacji związany jest z takimi cechami charakteru, jak: wytrwałość i determinacja. Należy pamiętać, że motywacja utrzymuje się na optymalnym poziomie przez dłuższy czas, gdy realizujemy cele zgodne ze swoimi wartościami i pasjami.
Motywacja do zaprzestania działania – zbyt duża motywacja, zbyt silne pragnienie osiągnięcia czegoś może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego – może zniechęcić do działania.
Jak być wytrwałym i jakimi sposobami wzmocnić naszą wolę?
• Zapisywanie celu i planu działania bardzo dobrze wpływa na motywację. Potrzeba poprawnie sformułowanego celu oraz rozłożenia działań na części najmniejszych, sensownych kroków. Zaczynamy od pierwszego kroku, ustalamy szybki, możliwy termin wykonania i na nim skupiamy swoją uwagę i energię. Po realizacji tego mniejszego celu planujemy kolejny krok, potem kolejny, itd. • Częste myślenie o konkretnych korzyściach związanych z realizacją celu – opisujemy je na kartce. To szczególnie ważne ćwiczenie w momentach trudnych, gdy przeżywamy kryzys, zmęczenie, spadek motywacji do działania. • Prowadzenie dziennika postępów. Nic bardziej nie odbiera entuzjazmu i wiary w końcowy sukces niż poczucie, że mimo wysiłków nie posuwamy się do przodu. Musimy więc na bieżąco udowadniać sobie, że dostrzegamy i doceniamy efekty swojej pracy. To dla nas konkretny, wizualny zapis zmian, czyli kolejnych sukcesów.
Strategia błyskawicznej automotywacji
Krok 1. - wybierz działanie, któremu chcesz się poświęcić – nie efekt -, np.: „ chcę jeść więcej warzyw”, „ nie będę jeść słodyczy” Krok 2. - zapisz, dlaczego chcesz podjąć działanie. Pisz szybko, impulsywnie wszystko, co przychodzi ci do głowy. Pisz do wyczerpania tematu. Krok 3. - określ, w jakim stopniu jesteś gotowy na zmianę. Określ to w skali 1 ( całkowita niegotowość) – 10 ( całkowita gotowość). Krok 4. - Odpowiedz pisemnie, wyczerpująco” dlaczego nie wybrałem MNIEJSZEJ liczby?”. Krok 5. - Wyobraź sobie, że nastąpiła w twoim życiu oczekiwana zmiana, że osiągnąłeś zamierzony cel. Wypisz, jakie by były pozytywne skutki ( korzyści) tej zmiany. Krok 6. - zadaj sobie 5 razy pytanie: „ Dlaczego skutki tej zmiany są dla mnie ważne ?” i 5 razy na nie odpowiedz. Krok 7. - Jaki jest zatem twój pierwszy, najmniejszy krok na drodze do osiągnięcia celu? Co i konkretnie kiedy zrobisz( określ dokładnie, najbliższy możliwy termin wykonania.) Na podstawie a. Bubrowiecki „ Jak wyjść z dołka emocjonalnego”
Poprawiony (wtorek, 12 maja 2020 10:15)
Wzmacnianie poczucia własnej wartości
Poczucie własnej wartości zależy od tego, jaką przyjmujemy postawę wobec samego siebie. W płaszczyźnie intelektualnej wyraża się ona w samoocenie, a więc poprzez wartościowanie różnych aspektów obrazu siebie – wyglądu zewnętrznego, zdolności i umiejętności, cech charakteru, itp. Ocenianie dokonuje się poprzez porównanie siebie, własnych możliwości z ideałem samego siebie i z osiągnięciami innych ludzi oraz własnych sądów o sobie z sądami i opiniami wyrażanymi na nasz temat przez innych. Samoocena może być adekwatna, zaniżona lub zawyżona; pozytywna lub negatywna. Od niej zależy, czy nasze działania, plany, zamierzenia uważamy za osiągalne, czy za przekraczające nasze możliwości; czy będziemy stawiać i realizować ambitne cele, czy wycofywać się w życiu. W płaszczyźnie emocjonalnej postawa wobec siebie może wyrażać się w samoakceptacji lub samo odtrąceniu. Można akceptować siebie, a więc dostrzegać własną niepowtarzalność, lubić siebie – mimo słabości i wad. Można też podkreślać własne niedostatki, deprecjonować osiągnięcia, nie lubić siebie – mimo zalet. To, jak myślimy o sobie i co do siebie czujemy, wpływa na sposób, w jaki traktujemy własną osobę i innych ludzi. Samoakceptacja wyzwala zaufanie i wiarę we własne siły, skłania nas do wykorzystywania możliwości i korygowania zachowania pod wpływem krytyki. Samo odtrącenie pojawia się wówczas, gdy jednostka nie docenia tego, co już osiągnęła, gdy nie akceptuje siebie taką, jaką jest, a jednocześnie nie widzi możliwości zmiany siebie na lepsze. Jest to brak poczucia własnej wartości i niewiara w życiowy sukces. Wszyscy ludzie potrzebują dowartościowania. Okazane zainteresowanie, pochwała, powierzanie odpowiedzialnych zadań, stawianie realistycznych wymagań, to proste środki budowania zaufania ludzi do samych siebie. Przebywanie w grupie życzliwych, współpracujących ze sobą osób, gdzie dostrzega się indywidualne zdolności – są one znane, szanowane i wykorzystywane dla dobra grupy stwarza klimat, w którym samoakceptacja i poczucie własnej wartości tworzą się, rozwijają i umacniają. Dzieje się to w rodzinie, zespole klasowym, grupie ludzi pracujących ze sobą, grupie znajomych, grupie rówieśniczej. Obowiązkiem dorosłych jest pomóc dzieciom w zmianie ich stosunku do samych siebie, ułatwić dostrzeżenie mocnych stron i uczyć, jak korzystnie je zaprezentować, utrwalać nawyki szukania w ludziach tego, co dobre, wyrażania aprobaty i akceptacji, zachęcać do pozytywnego myślenia o innych i o sobie – umiejętność udzielania i przyjmowania pozytywnych informacji zwrotnych, rozwijać świadomość własnych przymiotów, uwrażliwiać na na korzystne cechy własne i otoczenia, poszerzać świadomość własnych zalet i stwarzać okazje do publicznego wypowiadania pozytywnych informacji na swój temat, rozwijać świadomość własnych wad i zalet, uświadamiać zależności między komunikatami pozytywnymi a szacunkiem dla samego siebie,rozmawiać na temat dotychczasowych osiągnięć życiowych.
Zasady wydobywania z ludzi, tego, co najlepsze:
• Zauważaj potrzeby drugiego człowieka. • Pamiętaj, że niepowodzenie nie oznacza przegranej. • Poprzez wzorce zmierzaj do sukcesu. • Okazuj uznanie i chwal osiągnięcia. • Pamiętaj o potrzebie współzawodnictwa, ale wykorzystuj ją w sposób umiarkowany. • Nagradzaj współpracę, choćby słowem „ dziękuję”. • Pozwalaj na wymianę opinii. • Staraj się własną motywację utrzymywać na wysokim poziomie. • Doceniaj szczególne umiejętności innych osób. • Okazuj zainteresowanie tym, co mówią inni ludzie. • Podkreślaj rzeczy dobre, mniej mów o złych.
Poprawiony (środa, 06 maja 2020 08:21)
|
Pamiętajmy, że dzieci uczą się tego, czego doświadczają
Gdy dziecko żyje wśród ciągłej krytyki – uczy się potępiać, Gdy dziecko żyje z atmosferze surowości – staje się agresywne, Gdy dziecko jest stale wyśmiewane – staje się nieśmiałe, Gdy dziecko jest stale zawstydzane – ma nieustanne poczucie winy, Gdy dziecko przebywa w atmosferze tolerancji – uczy się wytrwałości i cierpliwości,
Gdy dziecko dostaje zachęty – uczy się cenić swoją godność, Gdy dziecko spotyka się z uczciwością – uczy się sprawiedliwości, Gdy dziecko czuje się bezpieczne – uczy się darzyć zaufaniem, Gdy dziecko spotyka się z aprobatą – uczy się znajdować wartości w świecie.
Dorothy Law Nolte
Poprawiony (środa, 06 maja 2020 08:22)
Kryzysy emocjonalne
Kryzysy emocjonalne są zjawiskiem powszechnym. Są reakcją zdrowego człowieka na trudną sytuację, z którą nie potrafi się uporać, gdyż posiadane umiejętności okazują się niewystarczające. Sytuacja kryzysowa wywołuje odczucie trudności nie do zniesienia – wyczerpuje zasoby wytrzymałości i narusza mechanizmy radzenia sobie, zaburza równowagę emocjonalną oraz codzienne funkcjonowanie ( wg James, Gillald, 2008)
Kryzys emocjonalny ma:
• konkretną przyczynę ( zdarzenie), • trwa maksymalnie dwa lata, • problemy zdrowotne z nim związane to dolegliwości bólowe, kołatanie serca, zaburzenia snu, • cechują go huśtawki emocjonalne, dominuje złość, smutek, płaczliwość, poczucie bezsilności i bezsensowności, • następuje zaniedbanie codziennych czynności i brak chęci na spotkania towarzyskie, • towarzyszą mu problemy z koncentracją, rozkojarzenie, ciągłe myślenie o zdarzeniu, trudności w krytycznej ocenie sytuacji.
Kryzysy mogą być:
• nagłe sytuacyjne – wywołane nagłymi wydarzeniami dotyczącymi konkretnej osoby, • środowiskowe – wywołane nagłymi wydarzeniami dotyczącymi grupy ludzi – kataklizmy, powodzie, huragany, epidemie, • rozwojowe – wynikające z naturalnego toku życia, np. proces dojrzewania.
Kryzys ma swój charakterystyczny przebieg, dynamikę rozwojową: • na skutek zdarzenia następuje wzrost napięcia emocjonalnego, połączony ze zdziwieniem – czasem szokiem – i stanem bezradności, • stan napięcia pogłębia się, następuje huśtawka nastrojów z przewagą emocji negatywnych, • długotrwałe emocje o dużej dynamice wywołują w pewnym momencie stan wyczerpania. Zmęczenie zmusza nas do podjęcia jakiś konkretnych działań, • działania, jakie zdecydowaliśmy się podjąć mogą być dwojakiego rodzaju: mogą mieć charakter destruktywny, przynosząc szybką i chwilową ulgę, np. zachowania agresywne, lub charakter konstruktywny – poszukiwanie skutecznych rozwiązań, które pozwolą na redukcję napięcia i wyjście z kryzysu zdrowym i wzmocnionym..
W sytuacjach kryzysowych ludzie stosują mniej lub bardziej nieświadomie różne style radzenia sobie z trudną sytuacją. Stanowią one dla każdego mechanizm obronny dający chwilę wytchnienia, ale niepozwalający w pełni przepracować zaistniały kryzys:
• styl skoncentrowany na zadaniu – nastawienie na szybkie działanie,chęć ucieczki w szybkie działania, szukanie planu i konkretnych poczynań w celu rozwiązania problemu. Wielu ludzi chce się czymś zająć, by nie myśleć o swojej sytuacji. Metoda ta nie daje jednak możliwości zdrowego wyjścia z impasu. Jeżeli ktoś preferuje ten styl radzenia sobie z kryzysem, to trzeba wiedzieć, że najlepiej zwolnić w działaniach i skupić się w szerokim zakresie na stabilizacji stanu emocjonalnego, zanim przyjdzie czas na poczynania konstruktywne, oparte na celach i planach wymagających aktywności fizycznej i psychicznej. • styl skoncentrowany na emocjach – mocne przeżywanie zdarzenia i jego konsekwencji. Osoby takie opanowują negatywne myśli, wyobrażenia o złej przyszłości, częste rozważania – co będzie?, co by było, gdyby?, itd., reagują emocjonalnie, szukają sposobów wyładowania emocji – często na innych – i nie są skłonni do podejmowania jakichkolwiek działań. W tym przypadku niezbędne jest ograniczenie negatywnych myśli i wyobrażeń, stopniowe zwiększanie pozytywnych odczuć, następnie motywowanie do jakichkolwiek form ruchu mających na celu rozpraszanie myśli, a potem tworzenie planu działań. • Styl skoncentrowany na unikaniu – udawanie, że nic się nie stało ( zamiatanie problemu pod dywan). Osoba odsuwa od siebie fakt, że z problemem trzeba się zmierzyć, ignoruje zaistniałą sytuację. Unika myślenia o możliwych konsekwencjach takiego postępowania. Wynajduje wszelkie możliwe czynności, które dają jej chwilę zapomnienia, podświadomie stara się oderwać od rzeczywistości. Unikanie daje chwilową ulgę, nie pomaga jednak w przezwyciężaniu problemu. Cierpi na tym również nasze zdrowie. • styl skoncentrowany na duchowości – szukanie ulgi i pomocy w „ sile wyższej”. Osoba taka
zamyka się w swoich refleksjach wokół religii, filozofii, rozmyśla na temat wartości, sensu tego, co się wydarzyło – jest to źródłem wsparcia emocjonalnego i jeżeli następstwem takiej postawy jest przejście do działania, styl przynosi pożądane efekty. Nie stanie się tak, jeśli osoba całkowicie zamknie się w świecie duchowych przeżyć i nie podejmie działań zmierzających do pokonania kryzysu. • styl skoncentrowany na wyśmiewaniu – potratowaniu problemu humorystycznie. Osoby takie łagodzą w ten sposób przykre emocje. Jeśli robi się to z umiarem, zachowując obiektywną ocenę sytuacji i racjonalny optymizm, a za tym idą plany związane z rozwiązaniem problemu, może z powodzeniem wyjść z kryzysu. Na to, czy i w jakim stopniu dotyka kogoś kryzys emocjonalny, jaki jest jego przebieg, i jak szybko można sobie z nim poradzić, duży wpływ ma typ temperamentu, jaki posiada dana osoba: • choleryk – osoby takie cechuje niska wytrzymałość, wysoka aktywność i wysoka reaktywność emocjonalna( tendencja do intensywnego reagowania na bodźce wywołujące emocje, wyrażająca się w dużej wrażliwości i niskiej odporności emocjonalnej ). Są najczęściej mało odporne na negatywne wydarzenia, nawet przy sprawach błahych reagują gwałtownie, ekspresyjnie, nieadekwatnie do potencjalnego zagrożenia. W czasie samego kryzysu trudno im skupić się na przepracowaniu emocji, szukają wszelkich form aktywności, zarówno w drodze poszukiwania ulgi, jak i mechanizmów pozwalających pokonać problem. Osoby te są niecierpliwe, domagają się szybkich, konkretnych działań, funkcjonując ciągle na wysokim poziomie emocji negatywnych, • melancholik – charakteryzuje go niska wytrzymałość, niska aktywność oraz wysoka reaktywność emocjonalna. Tak jak choleryk jest podatny na sytuacje stresogenne i bodźce wywołujące problemy emocjonalne. Zazwyczaj przeżywa je w sobie, jest na nich skoncentrowany przez większość czasu, i zwykle są to emocje bardzo mocne. Niechętnie podejmuje jakiekolwiek działania., • sangwinik – cechuje go wysoka siła pobudzenia, jednak jednocześnie jest osobą o wysokiej wytrzymałości, wysokiej aktywności i niskiej reaktywności emocjonalnej. W większości przypadków radzi sobie z problemami emocjonalnymi, jest odporny na stresory o niskiej i średniej sile oddziaływania, trudno go wyprowadzić z równowagi emocjonalnej. W sytuacjach dramatycznych podejmuje zwykle walkę, a ponieważ posiada wysoką wytrzymałość i aktywność, potrafi odpowiednio przepracować każdy kryzys. • flegmatyk – typ człowieka raczej odpornego na sytuacje kryzysowe. Podobnie,jak sangwinika cechuje go wysoka wytrzymałość, a przy niskiej reaktywności emocjonalnej i ogólnie niskiej sile pobudzenia maleją szanse na poważniejsze przeżywanie zarówno złych, jak i dobrych emocji.
Przygotowała Beata Ostaszewska na podstawie: Andrzej Bubrowiecki „Jak wyjść z dołka emocjonalnego” - fragmenty pozycji.
Poprawiony (sobota, 25 kwietnia 2020 09:14)
|